Giá trị sống có thay đổi không?
- Susan Phan
- Sep 23
- 3 min read
Câu hỏi từ bạn đọc:
“Giá trị sống có thay đổi theo thời gian không? Mình chọn bây giờ, nhưng 5–10 năm sau liệu còn đúng không?”
Khi Susan chia sẻ với thân chủ hoặc bạn đọc về “giá trị sống”, thường sẽ có câu hỏi vang lên: “Giá trị sống có thay đổi theo thời gian không? Mình chọn bây giờ, nhưng 5–10 năm sau liệu còn đúng không?”
Đây là một băn khoăn rất tự nhiên. Bởi giá trị sống nghe như điều gì đó vĩnh hằng, nhưng đời sống thì lại liên tục đổi thay.
Giá trị có thể thay đổi theo từng giai đoạn
Trong tâm lý học phát triển, người ta nhận thấy:
Ở tuổi trẻ, nhiều người đặt trọng tâm vào phiêu lưu, học hỏi, tự do.
Khi làm cha mẹ, giá trị gia đình, trách nhiệm, ổn định thường trỗi dậy mạnh mẽ.
Khi đối diện biến cố (mất mát, bệnh tật, khủng hoảng), nhiều người chuyển hướng sang sức khỏe, bình an, ý nghĩa sống.
Có nghĩa là: ưu tiên giá trị có thể thay đổi, giống như bản đồ được điều chỉnh khi ta bước sang một vùng đất mới.
Nhưng vẫn có một “trục giá trị” ổn định bên trong
Dù ưu tiên có thay đổi, thường sẽ có một số giá trị giống như “trục sống” – ít khi biến mất hoàn toàn.
Người coi trọng kết nối: khi trẻ thì gắn với tình bạn, khi trưởng thành thì là gia đình, và khi lớn tuổi thì là cộng đồng.
Người coi trọng sáng tạo: có thể lúc nhỏ là vẽ tranh, lớn lên là khởi nghiệp, về già là làm vườn hay viết hồi ký.
Như vậy, giá trị cốt lõi ít thay đổi, nhưng hình thức thể hiện thì thay đổi theo bối cảnh.
Nghiên cứu của Brené Brown và nhiều nhà tâm lý cho thấy: khi đã chọn được 2–3 giá trị cốt lõi, chúng thường đi theo ta suốt đời. Điều thay đổi không phải là bản chất của giá trị, mà là cách chúng ta thể hiện trong từng giai đoạn khác nhau.
Vì sao nên rà soát lại giá trị?
Nếu không rà soát, ta rất dễ sống theo giá trị mượn – của xã hội, của cha mẹ, hay của môi trường xung quanh.
Việc thường xuyên nhìn lại giúp ta:
Biết mình có đang bỏ quên điều gì quan trọng.
Thấy rõ sự chuyển dịch tự nhiên của đời sống.
Đồng bộ giữa giá trị – strengths – hành vi để bớt mâu thuẫn nội tâm.
Một số người thực hành “check-in giá trị” hằng năm – như cách nhiều công ty hay tổ chức rà soát sứ mệnh.
Vậy nên, câu trả lời cho câu hỏi “Giá trị sống có thay đổi không?” là: Có, trong mức độ ưu tiên và cách biểu hiện; nhưng không, trong cái trục cốt lõi nhất bên trong bạn.
Điều quan trọng không phải là cố tìm một giá trị “bất biến suốt đời”, mà là luôn lắng nghe trái tim mình ở từng giai đoạn. Giá trị sống không phải bảng luật khắc trên đá, mà giống như ngọn hải đăng – vẫn là ánh sáng ấy, nhưng chiếu soi con đường khác nhau trong từng chặng hành trình.
🌿 Góc thực hành
Reflection Question:
Nếu nhìn lại 5 năm trước, giá trị nào mình từng đặt lên hàng đầu?
So với hiện tại, có sự thay đổi nào không?
Daily Practice:
Hôm nay, hãy viết ra 3 giá trị bạn thấy quan trọng nhất lúc này.
Với mỗi giá trị, ghi một hành động nhỏ để sống cùng nó trong ngày.
Today’s Affirmation:
“Giá trị sống của mình có thể thay đổi hình thức, nhưng vẫn luôn là ánh sáng dẫn đường trên hành trình trưởng thành.”
Quà tặng từ Emotion Station:
Tải worksheet "Bảng Giá trị sống – Character Strengths – Hành vi cụ thể", tại đây.
Comments