Làm sao để giữ vững lập trường của mình?
- Susan Phan
- Sep 23
- 4 min read
Câu hỏi từ bạn đọc
“Mình rất dễ thay đổi ý kiến, thậm chí cả những quyết định quan trọng. Làm sao để giữ vững lập trường của mình?”
Hôm nay Susan nhận được một câu hỏi từ một người bạn:“Làm sao để mình có thể giữ vững lập trường? Mình rất dễ thay đổi ý kiến, thậm chí cả những quyết định quan trọng. Chỉ vài ngày sau, hoặc chỉ cần có người nói ra nói vào là mình đã muốn đổi khác rồi.”
Susan hỏi lại: “Vậy theo bạn, lập trường là gì?”
Bạn im lặng hồi lâu, rồi đáp: “Mình chưa từng nghĩ tới, chỉ thấy mình giống như ngọn cỏ – gió thổi chiều nào thì ngã theo chiều ấy.”
Góc nhìn tâm lý
Lập trường là khả năng giữ vững quan điểm, niềm tin, giá trị hay hướng đi của mình trước những tác động từ bên ngoài. Nó giống như “cái trục” bên trong, giúp ta không bị xoay chuyển quá dễ dàng khi gió thổi từ nhiều phía.
Ở góc độ tâm lý:
Lập trường gắn với hệ giá trị cá nhân (trung thực, tự do, yêu thương…). Khi rõ ràng về giá trị, ta dễ nhận biết điều gì đáng để giữ.
Nó cũng gắn với sự tự tin và tự chủ – tin tưởng vào lựa chọn của bản thân, dù người khác có thể không đồng tình.
Trong đời thường:
Nếu có người hỏi: “Bạn có muốn nghỉ ngơi chiều nay không?” – và bạn biết mình cần nghỉ, bạn dứt khoát giữ “có”, đó là lập trường.
Ngược lại, nếu bạn dễ đổi ý chỉ vì người khác nói, dù đi ngược với nhu cầu của mình, thì lập trường còn chưa rõ ràng.
Một hình ảnh dễ nhớ: lập trường giống như gốc rễ của cây. Gốc rễ ăn sâu, cây vững vàng trước gió. Gió có thể làm cành lá rung rinh (tức là linh hoạt), nhưng khó bứng cả cây.
Vì sao dễ thay đổi ý kiến?
Dễ thay đổi không phải lúc nào cũng xấu – đôi khi đó là dấu hiệu của một tâm trí linh hoạt, biết đón nhận góc nhìn mới. Nhưng nếu việc này lặp lại trong những quyết định quan trọng, ta dễ rơi vào cảm giác mất phương hướng, thiếu tự tin, hoặc bị cuốn theo ảnh hưởng từ người khác.
Trong tâm lý học, điều này thường liên quan đến nhu cầu được công nhận (validation). Khi nỗi sợ “bị sai” hay “làm người khác phật ý” lớn hơn, ta thường chọn phương án an toàn: đồng thuận hoặc đổi ý. Cái gốc không phải vì “ý kiến chưa chín”, mà là chưa đủ tin vào chính mình.
Lập trường khác với cố chấp thế nào?
Lập trường
Cốt lõi: Dựa trên giá trị sống, nhu cầu thật sự và tự nhận thức.
Đặc điểm:
Biết rõ điều mình trân trọng.
Lắng nghe, cân nhắc ý kiến khác, nhưng giữ điều phù hợp với mình.
Linh hoạt thay đổi khi có lý do chính đáng.
Ví dụ: Bạn chọn không làm thêm giờ vì muốn ưu tiên sức khỏe và gia đình. Sếp có thuyết phục, bạn vẫn giữ vững. Nhưng nếu ngày mai dự án cần gấp và bạn thấy đủ sức, bạn có thể linh hoạt hỗ trợ.
Cố chấp / Bảo thủ
Cốt lõi: Dựa trên nỗi sợ, cái tôi hoặc thói quen.
Đặc điểm:
Không lắng nghe ý kiến khác, phản kháng với mọi sự khác biệt.
Sợ thừa nhận sai, nên bám chặt quan điểm.
Dù tình huống thay đổi, vẫn giữ nguyên như cũ.
Ví dụ: Bạn khẳng định “Con đường này là nhanh nhất” và nhất quyết không nghe ai, dù đã kẹt xe nhiều lần – chỉ vì “mình quen vậy.”
Điểm mấu chốt:
Lập trường = có gốc rễ nhưng linh hoạt.
Cố chấp = đóng chặt, không tiếp nhận thêm.
Hay nói cách khác: Lập trường giúp ta vững vàng nhưng vẫn phát triển. Cố chấp giữ ta đứng yên, thậm chí tự cô lập.
Giữ vững lập trường không có nghĩa là cứng nhắc, mà là biết mình đang đứng ở đâu và điều gì thật sự quan trọng với mình. Trên hành trình ấy, đôi khi bạn sẽ dao động, đôi khi bạn sẽ lắng nghe và chọn cách thay đổi. Nhưng miễn là sự thay đổi ấy đến từ sự thấu hiểu bản thân chứ không chỉ vì sợ hãi hay muốn làm hài lòng người khác, thì bạn vẫn đang đi đúng hướng.
Nếu bạn cũng đang có những thắc mắc tương tự, bạn không đơn độc. Emotion Station luôn là nơi bạn có thể ghé lại để lắng nghe chính mình, và tìm thấy một góc nhìn dịu dàng để tiếp tục bước đi.
Góc thực hành
🌿 Reflection Question
Lần gần đây nhất bạn đổi một quyết định quan trọng, lý do thật sự bên dưới là gì?
Nếu chỉ còn một mình, không chịu ảnh hưởng từ ai, bạn sẽ chọn thế nào?
Giá trị sống nào đang giúp bạn không thay đổi lựa chọn của mình, dù bất cứ điều gì xảy ra?
✨Daily Practice
Mỗi ngày, hãy viết xuống một quyết định nhỏ và lý do bạn chọn nó. Thói quen này sẽ rèn cho bạn khả năng “neo” quyết định vào giá trị cá nhân, thay vì phản ứng theo người khác.
Today’s Affirmation
“Mình lắng nghe ý kiến của mọi người, nhưng mình tôn trọng và tin vào lựa chọn của chính mình.”
Comments