24 Character Strengths – Tấm bản đồ khám phá sức mạnh nội lực bên trong

Bạn có bao giờ tự hỏi: “Điều gì khiến mình trở nên thật sự là mình?”

Không phải là công việc, vai trò hay những gì người khác mong đợi, mà chính là sức mạnh nội tại – những phẩm chất khiến bạn cảm thấy sống động, đúng nghĩa và đầy ý vị.

Trong tâm lý học tích cực (Positive Psychology), những phẩm chất ấy được gọi là Character Strengths. Bộ công cụ VIA (Values in Action) đã giúp chúng ta gọi tên 24 Strengths phổ quát, được xây dựng dựa trên nghiên cứu hàng ngàn năm triết học, văn hóa và truyền thống tâm linh trên khắp thế giới.

Bài viết này là lời mời bạn cùng bước vào hành trình khám phá 24 Strengths – không phải để trở thành một ai khác, mà để trở về với chính mình, bằng một ánh nhìn mới mẻ và đầy yêu thương.

Vì sao là 24 Strengths?

Tâm lý học truyền thống thường tập trung vào việc chữa lành tổn thương và khắc phục điểm yếu. Trong một xã hội thường nhấn mạnh đến “khiếm khuyết” và “cần cải thiện”, chúng ta dễ dàng bị cuốn vào vòng xoáy khắc phục điểm yếu. Nhưng khoa học tâm lý tích cực nhắc nhở rằng: con đường ngắn nhất để đi đến hạnh phúc bền vững không nằm ở việc loại bỏ hết điều chưa hoàn hảo, mà là phát huy tối đa những gì đang có.

Điều này cũng giống như chăm sóc một khu vườn: nếu chỉ mải nhổ cỏ dại mà quên tưới nước cho hoa, khu vườn sẽ mãi xám xịt. Chỉ khi ta vừa nuôi dưỡng điều tốt đẹp, vừa quản lý yếu tố tiêu cực, khu vườn cuộc đời mới thực sự nở hoa.

Đầu thập niên 2000, Martin Seligman và Christopher Peterson – hai người khai mở ngành Tâm lý học tích cực – đã đặt ra một câu hỏi khác:

“Điều gì giúp con người sống trọn vẹn?”

Sau nhiều năm nghiên cứu, các nhà khoa học nhận ra rằng 24 Strengths chính là những giá trị cốt lõi, xuất hiện trong mọi nền văn hóa và truyền thống, luôn được tôn vinh như nền tảng của một đời sống ý nghĩa.

Những Strengths này được chia thành 6 nhóm Virtue:

• Wisdom (Trí tuệ)

• Courage (Dũng cảm)

• Humanity (Nhân ái)

• Justice (Công lý)

• Temperance (Tiết chế)

• Transcendence (Siêu việt)

Chúng giống như những “ngọn nến” bên trong, và khi được thắp sáng, chúng có thể soi đường cho cách ta sống, làm việc và yêu thương.

Lợi ích của việc tập trung vào Strengths

Giáo sư Barbara Fredrickson đã đưa ra lý thuyết Broaden-and-Build: cảm xúc tích cực mở rộng tầm nhìn và giúp chúng ta xây dựng năng lực mới. Khi bạn cảm thấy biết ơn, yêu thương hay hy vọng, tâm trí bạn mở ra để đón nhận cơ hội, sáng tạo và kết nối.

Điều thú vị là – khi bạn sử dụng Strengths của mình, cảm xúc tích cực được khơi dậy. Từ đó, một vòng tuần hoàn đẹp đẽ hình thành: càng dùng Strengths → càng nhiều cảm xúc tích cực → càng phát triển nội lực.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, khi bạn nhận diện và sử dụng Strengths thay vì chỉ chú trọng vào điểm yếu, bạn sẽ:

• Trải nghiệm nhiều cảm xúc tích cực hơn (niềm vui, biết ơn, hy vọng…).

• Có sức khỏe tinh thần và thể chất tốt hơn.

• Xây dựng được mối quan hệ sâu sắc và chân thật hơn.

• Tìm thấy ý nghĩa sống rõ ràng hơn.

• Tăng khả năng resilience – đứng dậy sau khó khăn.

Nói cách khác, Strengths vừa là ngọn đèn soi sáng điều tích cực, vừa là tấm khiên bảo vệ trước tiêu cực.

Strengths không phải là kỹ năng, mà là năng lượng sống

Hai lý do chính để tập trung vào strengths – khuếch đại điều tích cực và tạo lớp đệm cho điều tiêu cực – không chỉ là lý thuyết, mà là một hành trình sống. Mỗi ngày, ta đều có cơ hội chọn cách dùng strengths để sống đúng hơn với chính mình, và để lan tỏa năng lượng tích cực đến người khác.

Theo nghiên cứu của VIA Institute on Character, khi một người có nhận thức rõ ràng và chủ động sử dụng các Character Strengths, họ có khả năng “flourishing” cao gấp 9 lần so với người chưa khai thác strengths của mình. Flourishing ở đây có nghĩa là sống một cuộc đời trọn vẹn, giàu ý nghĩa, cảm thấy thỏa mãn và bền vững về mặt tinh thần.

Vậy tại sao việc tập trung vào strengths lại có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến vậy? Nghiên cứu chỉ ra hai lý do chính:

1. Amplifying and Growing the Positive – Khuếch đại và nuôi dưỡng những điều tích cực

Khi ta khai thác strengths, ta đang nhìn cuộc sống qua một lăng kính tích cực. Mỗi thế mạnh tính cách giống như một chiếc “ống kính” giúp ta nhận diện và nuôi dưỡng những gì tốt đẹp đang có sẵn.

Những lợi ích được ghi nhận trong nghiên cứu:

• Cảm xúc tích cực: Thường xuyên sử dụng strengths làm tăng trải nghiệm niềm vui, sự biết ơn, hy vọng và hứng khởi.

• Sức khỏe thể chất: Các nghiên cứu cho thấy sự liên hệ giữa việc dùng strengths và mức độ căng thẳng thấp hơn, khả năng phục hồi nhanh hơn sau bệnh tật.

• Tăng cường kết nối xã hội: Khi bạn sống thật với điểm mạnh của mình, mối quan hệ trở nên gần gũi và chân thành hơn.

• Ý nghĩa sống: Strengths giúp bạn kết nối với giá trị cốt lõi, từ đó định hình một cuộc đời có mục đích.

• Sự kiên cường (resilience): Bạn có thể đứng dậy sau thất bại, vì strengths là “công cụ nội tại” luôn sẵn có, không ai có thể lấy đi.

Ví dụ, nếu bạn có tính hài hước là một trong những strengths nổi bật, khi gặp khó khăn, bạn sẽ có xu hướng tìm cách nhìn nhận tình huống nhẹ nhàng hơn, và điều đó giúp giảm bớt căng thẳng. Nếu strengths của bạn là tình yêu học hỏi, bạn có thể biến thử thách thành cơ hội khám phá và trưởng thành.

Nói cách khác, strengths không chỉ là những gì bạn giỏi, mà là nguồn năng lượng tích cực giúp bạn bền bỉ tiến về phía trước.

2. Buffering and Managing the Negative – Tạo lớp đệm và quản lý mặt tiêu cực

Điều đặc biệt ở strengths là chúng không chỉ giúp “tăng” phần tích cực, mà còn giúp “giảm” tác động tiêu cực trong cuộc sống. Đây là điểm mà nhiều người thường bỏ qua.

Strengths như một “tấm khiên” bảo vệ bạn:

• Giảm stress và lo âu: Khi đối diện với áp lực, việc ý thức và vận dụng strengths khiến bạn có thêm chiến lược ứng phó. Ví dụ, người có strengths về tính sáng tạo có thể tìm ra những giải pháp mới thay vì bị kẹt trong lo lắng.

• Điều hòa cảm xúc khó khăn: Những ai có strengths về tự kiểm soát (self-regulation) thường biết cách tạm dừng, hít thở, thay vì phản ứng bộc phát.

• Phòng ngừa burnout: Nghiên cứu cho thấy khi con người được làm công việc cho phép họ dùng strengths mỗi ngày, họ ít có nguy cơ kiệt sức hơn.

• Xây dựng sự tự tin: Khi tập trung vào những gì đang có, thay vì mãi soi vào điểm yếu, bạn sẽ có nền tảng vững chắc để vượt qua những thời điểm tự ti.

Ví dụ: nếu bạn có strengths là công bằng (fairness), trong một môi trường làm việc có mâu thuẫn, bạn sẽ biết cách nhìn mọi việc khách quan hơn. Nếu strengths của bạn là lòng nhân ái (kindness), bạn sẽ biết tự đối xử dịu dàng với bản thân khi phạm sai lầm, thay vì tự chỉ trích quá mức.

Nói cách khác, strengths hoạt động như một cơ chế cân bằng nội tâm – giúp bạn không bị “cuốn trôi” trong dòng cảm xúc tiêu cực.

Một cái nhìn dịu dàng: Strengths cũng cần được cân bằng

Mỗi Strength đều đẹp, nhưng nếu dùng quá mức hoặc sai ngữ cảnh, chúng có thể trở thành “mặt tối”:

• Honesty (Trung thực) quá mức → dễ thành thẳng thừng, thiếu tinh tế.

• Perseverance (Kiên trì) quá mức → dễ thành cứng nhắc, kiệt sức.

• Kindness (Nhân ái) quá mức → dễ quên mất bản thân.

Điều quan trọng là học cách sử dụng Strengths một cách có chủ đích và cân bằng, để chúng trở thành nguồn lực nâng đỡ, chứ không phải gánh nặng.

Kết nối với hành trình của bạn

24 Strengths giống như 24 nốt nhạc bên trong bạn. Khi vang lên đúng lúc, chúng tạo nên bản hòa âm riêng biệt – bản nhạc chỉ bạn mới có.

Trong chuỗi bài tiếp theo, chúng ta sẽ cùng đi sâu vào từng nhóm Virtue – để hiểu rõ hơn cách mà trí tuệ, dũng cảm, nhân ái, công lý, tiết chế và siêu việt hiện diện trong đời sống hằng ngày.

Góc thực hành:

🌿 Câu hỏi phản tư

Trước khi đọc tiếp, bạn hãy dừng lại vài phút, hít thở chậm, và thử trả lời những câu hỏi sau nhé:

1. Trong những Strengths bạn biết về mình, Strength nào khiến bạn cảm thấy “đúng là tôi” nhất?

2. Có Strength nào bạn ít dùng nhưng lại muốn khơi dậy nhiều hơn?

3. Nếu người thân hoặc bạn bè mô tả Strengths của bạn, họ sẽ nhắc đến gì đầu tiên?

4. Bạn đã từng dùng Strength nào để vượt qua một thử thách trong đời? Câu chuyện đó ra sao?

5. Nếu chỉ chọn 1 Strength để “nuôi dưỡng” trong tháng này, bạn sẽ chọn gì?

🌱Làm thế nào để thắp sáng Strengths của bạn?

Thắp sáng Strengths không phải là điều gì quá to tát. Nó có thể bắt đầu bằng những bước rất nhỏ:

Bước 1: Nhận diện

Hãy thử làm bài VIA Survey để biết 5 Strength nổi bật nhất của bạn, tại đây.

Viết xuống và nghĩ xem: “Mình thường dùng Strength này trong tình huống nào?”

Bước 2: Dùng Strength có chủ đích

Mỗi ngày, chọn một Strength và áp dụng vào việc bạn làm. Ví dụ, dùng sự tò mò để hỏi han đồng nghiệp nhiều hơn, hay dùng lòng nhân ái để lắng nghe một người bạn.

Bước 3: Chia sẻ Strength với người khác

Một cách tuyệt vời để Ignite Strengths chính là nhìn thấy Strength trong câu chuyện của người khác, rồi nói cho họ biết. Khi bạn nói “Mình thấy bạn rất kiên trì” hoặc “Bạn có sự sáng tạo thật đặc biệt”, đôi mắt họ sẽ sáng lên – vì họ cảm thấy được nhìn thấy thật sự.

🌸 Today's Affirmation:

✨ Quà tặng từ Emotion Station:

Bạn có thể tải Worksheet “24 Character Strengths”, tại đây