Bài kết: Nếu những nhu cầu ấy đã bị bỏ lỡ, thì sao?
- Susan Phan
- Aug 30
- 4 min read
Updated: Sep 19
Có một điều không ai từng nói với chúng ta khi mới làm cha mẹ:
“Bạn sẽ phải nuôi con trong khi vẫn đang học cách nuôi dưỡng chính mình.”
Và thật khó – khi chính bạn cũng từng là đứa trẻ không được lắng nghe đúng lúc, không được công nhận đúng cách, không được yêu thương đủ sâu.
Khi ta nhận ra mình từng “bỏ lỡ” điều gì đó
Bạn đã đọc hết 5 nhu cầu căn bản:
An toàn – nơi con có thể là chính mình
Yêu thương vô điều kiện – dù con có ra sao
Tự chủ & được phép sai – không cần phải giỏi mới được làm
Được công nhận là chính mình – không cần giống ai
Được dẫn dắt & sống có ý nghĩa – khi con bắt đầu tự hỏi “Mình là ai?”
Và rồi, bạn chợt lặng đi.
Không chỉ vì nghĩ tới con.
Mà vì thấy bản thân mình… đã từng rất cần những điều ấy, nhưng chưa từng có.
Bạn chợt nhớ:
Lúc mình bị mắng vì khóc quá nhiều
Lúc mình cố gắng học giỏi để được khen
Lúc mình im lặng vì sợ bị hiểu lầm
Lúc mình không biết mình là ai, nhưng cũng không dám hỏi
Và bạn nhận ra:
“Không chỉ con cần được nuôi dưỡng lành mạnh.
Mà chính mình cũng cần được yêu thương trở lại – từ gốc rễ.”
Điều may mắn là: tâm lý học phát triển không dừng lại ở tuổi thơ
Không bao giờ là quá muộn để được yêu thương lại,
để được dẫn dắt đúng cách,và để bắt đầu một hành trình chữa lành những nhu cầu bị bỏ lỡ.
🧠 Theo tâm lý học phát triển (Erik Erikson, Bowlby, Siegel…), mọi tổn thương về nhu cầu đều có thể được hồi phục – thông qua:
Chữa lành nội tâm (reparenting)
Mối quan hệ lành mạnh (co-regulation)
Hành động bù đắp có ý thức trong vai trò cha mẹ
Nhu cầu chưa được đáp ứng sớm… sẽ tái hiện lại ở tuổi trưởng thành
Bạn có để ý không?
Khi bạn mất bình tĩnh với con, thường là lúc bạn cảm thấy mình không được tôn trọng
Khi bạn thấy tổn thương vì con “cãi lời”, thường là vì bạn cũng từng bị kiểm soát mà không được lắng nghe
Khi bạn cố “dạy con nên người”, có thể là vì bạn đang muốn bảo vệ con khỏi những điều bạn từng trải qua – một mình
✨ Những phản ứng của bạn hôm nay không phải sai lầm –Mà là lời kêu cứu âm thầm từ đứa trẻ bên trong bạn.
Vậy ta có thể làm gì?
1. Chữa lành cho chính mình – trước khi mong nuôi lành con
Mỗi lần bạn phản hồi khác đi so với cách bạn từng bị đối xử, là một bước chữa lành.
Mỗi lần bạn thở chậm lại và nói:
“Mẹ vẫn yêu con, dù con đang khó khăn” – bạn đang nói với chính mình năm xưa rằng:
“Bạn cũng đáng được yêu, ngay cả khi không hoàn hảo.”
2. Làm lại – không phải hoàn hảo, mà có mặt trọn vẹn
Không ai làm cha mẹ “chuẩn chỉ” suốt 24/7.
Nhưng nếu bạn:
Quay lại sau mỗi lần nổi nóng
Xin lỗi con khi bạn sai
Cho con thấy rằng mình cũng đang học làm cha mẹ
Thì bạn đang dạy con một điều quý giá hơn mọi lời dạy:
“Lớn lên không có nghĩa là không sai. Lớn lên là biết cách làm lại – bằng tình thương và sự thật.”
3. Xây lại chiếc cầu gắn bó – dù ở bất kỳ giai đoạn nào
Dù con bạn còn nhỏ, hay đã là thiếu niên, thậm chí là người lớn…
Sự kết nối – sự có mặt – và sự thật thà vẫn luôn có sức mạnh hồi phục.
Không bao giờ là quá muộn để nói:
“Mẹ xin lỗi vì đã không thấy con rõ hơn trong quá khứ. Nhưng hôm nay, mẹ sẵn sàng ở lại và nhìn con bằng ánh mắt mới.”
Lời kết của một hành trình – và cũng là khởi đầu cho một hành trình mới
Bạn đã đi qua chuỗi bài viết này – không chỉ để hiểu con, mà còn để hiểu chính mình rõ hơn.
Bạn đã dám chạm vào những phần thiếu, phần tổn thương, phần mềm yếu – để từ đó, nuôi dưỡng lại bằng sự ý thức.
Và chỉ điều đó thôi, đã là một món quà lớn nhất mà bạn có thể trao cho con.
Không phải vì bạn biết hết mọi kỹ năng làm cha mẹ.
Mà vì bạn dám bắt đầu bằng trái tim thật – đang học cách yêu lại, từ gốc rễ.
Góc thực hành
🔍 Reflection Question – Câu hỏi chiêm nghiệm
Nhu cầu nào trong 5 nhu cầu mình cảm thấy bị thiếu hụt nhất khi còn nhỏ?
Mình muốn được chữa lành bằng cách nào – và mình có thể bắt đầu ở đâu?
🌱 Daily Practice – Thực hành dịu dàng mỗi ngày
Chọn một hành động đơn giản trong ngày hôm nay để:
Trao cho con điều bạn từng thiếu
Trao cho chính mình điều bạn đang cần
Ví dụ:
Gửi một lời xin lỗi, một lời ôm, một cái nhìn chấp nhận
Tự nói với mình: “Mình không cần hoàn hảo – mình đang làm rất tốt rồi.”
✨ Today’s Affirmation – Lời thì thầm hôm nay
“Mình có thể nuôi lại phần trẻ thơ bên trong – bằng sự dịu dàng mà mình chưa từng có. Và từ đó, mình có thể nuôi con – bằng một trái tim đã được chữa lành.”
🎁 Quà tặng từ Emotion Station
Tải về [worksheet “Tôi đã từng thiếu – giờ đây tôi muốn trao”], gồm:
Sơ đồ 5 nhu cầu & vùng thiếu hụt
Gợi ý 5 hành động cụ thể mỗi ngày để chữa lành chính mình qua vai trò làm cha mẹ
Một trang viết: “Bức thư gửi đứa trẻ bên trong tôi”
✨ Một món quà cuối – nhưng cũng là nơi bạn bắt đầu một hành trình yêu thương mới
Comments