💛 Làm Bạn Với Feedback – Khi Phản Hồi Trở Thành Ánh Sáng Dẫn Đường
- Susan Phan
- Jul 23
- 4 min read
Updated: Jul 24
Khi trái tim co lại vì một lời góp ý
Có lẽ ai trong chúng ta cũng từng trải qua khoảnh khắc này: một lời góp ý được thốt ra, và trái tim bỗng chùng xuống. Một phần trong ta cảm thấy bị phán xét, một phần khác lại muốn tự bảo vệ bằng cách im lặng hoặc phản ứng gay gắt.
Nhưng nếu ta thử dừng lại một nhịp và tự hỏi:
✨ “Phản hồi này có thể là gì ngoài nỗi đau? Có thể nó đang cầm trên tay một chiếc đèn nhỏ – chỉ để soi sáng con đường tôi chưa từng nhìn thấy?”
🌸 Phản hồi – Một tấm gương hay một mũi tên?
Không phải mọi phản hồi đều mang theo ánh sáng. Có những phản hồi giống như mũi tên – sắc nhọn và đau đớn. Nhưng cũng có những phản hồi giống như tấm gương – giúp ta thấy rõ những phần bên trong mà đôi khi chính mình còn không nhận ra.
🌱 Làm thế nào để nhận diện phản hồi mang tính xây dựng (Constructive Feedback)?
✅ Tập trung vào hành vi, không tấn công con người
Ví dụ: “Khi bạn tham gia nhiều hơn, nhóm dễ dàng tìm ra giải pháp hơn”
✅ Cụ thể và có ví dụ rõ ràng
Ví dụ: “Đoạn mở bài sẽ hấp dẫn hơn nếu cô đọng hơn một chút”.
✅ Đưa ra gợi ý cải thiện với thái độ tôn trọng, mong muốn bạn phát triển.
🚩 Phản hồi phá hoại (Destructive Feedback) thì ngược lại:
Mang tính phán xét cá nhân (“Bạn thật tệ”).
Mơ hồ, không cụ thể (“Bạn nên làm tốt hơn”).
Thường khiến bạn cảm thấy nhỏ bé và phòng thủ.
🌿 Làm thế nào để ứng xử khác đi với phản hồi từ những mối quan hệ khác nhau?
💛 Không phải mọi phản hồi đều đến từ cùng một nơi, và không phải ai cũng có cùng một cách trao phản hồi. Một lời góp ý từ bạn thân, đồng nghiệp hay một coach chuyên nghiệp – mỗi người mang đến một góc nhìn riêng, đôi khi còn pha lẫn những câu chuyện của chính họ.
🌸 Checklist dưới đây sẽ giúp bạn:
✅ Phân biệt rõ hơn khi lắng nghe phản hồi từ từng nhóm đối tượng.
✅ Chọn lọc phần mang giá trị và buông phần không thuộc về bạn.
✅ Checklist: Nhận Diện Feedback từ Các Đối Tượng
👩👩👧 1️⃣ Friends & Family – Tình cảm đan xen
💛 Đặc điểm:
Dễ xuất phát từ tình thương hoặc sự lo lắng nhưng không phải lúc nào cũng được diễn đạt khéo léo.
Đôi khi mang theo kỳ vọng cá nhân hoặc vai trò gia đình (ví dụ: cha mẹ muốn con "an toàn" nên phản hồi tiêu cực về thay đổi của con).
🌿 Lưu ý:
Tách lời nói khỏi giọng điệu cảm xúc (“Họ đang nói với tư cách người lo lắng cho mình hay đang phán xét?”).
Nhận diện phần giá trị nhưng giữ quyền chọn lọc: không phải tất cả lời góp ý từ người thân đều đúng cho hành trình của bạn.
👩💻 2️⃣ Colleagues – Bối cảnh công việc và chuyên nghiệp
💛 Đặc điểm:
Thường liên quan đến hiệu quả công việc, đôi khi có yếu tố cạnh tranh hoặc chính trị văn phòng.
Phản hồi có thể khách quan hơn (về kỹ năng, kết quả) nhưng cũng có thể bị ảnh hưởng bởi cảm xúc cá nhân.
🌿 Lưu ý:
Tập trung vào nội dung hành vi, kết quả công việc, tránh bị cuốn vào cảm xúc.
Hỏi lại để làm rõ nếu phản hồi mơ hồ (“Bạn có thể cho mình ví dụ cụ thể không?”).
Nếu phản hồi gây tổn thương, hỏi: “Đây có phải là về công việc, hay về tôi?”
🎯 3️⃣ Professional Coaches – Môi trường an toàn hơn
💛 Đặc điểm:
Thường đưa phản hồi với kỹ năng lắng nghe, tôn trọng và định hướng phát triển.
Tập trung vào giúp bạn tự nhìn ra vấn đề thay vì áp đặt.
🌿 Lưu ý:
Mở lòng nhiều hơn vì khả năng cao đây là constructive feedback.
Nhưng vẫn giữ quyền kiểm tra nội tâm: “Điều này có phù hợp với giá trị và hành trình của tôi không?”
🌿 Hãy nhớ: Bạn có quyền giữ lại phần phản hồi mang giá trị, và nhẹ nhàng buông bỏ những điều không thuộc về mình.
🌿 Nghệ thuật đón nhận phản hồi – Khi ta mở lòng với ánh sáng
💛 1. Dừng lại và thở sâu
Trước khi phản ứng, hãy hít một hơi thật sâu. Điều này giúp ta thoát khỏi chế độ “phản xạ tự động” và mở ra không gian để lắng nghe.
💛 2. Tự hỏi:
✨ “Phản hồi này nói về hành vi của tôi, hay đang phản ánh câu chuyện riêng của người kia?”
✨ “Điều gì trong phản hồi này có thể giúp tôi trưởng thành?”
💛 3. Chọn lọc và chuyển hóa
Không phải phản hồi nào cũng cần giữ lại. Hãy lấy phần giá trị, buông phần không thuộc về mình.
🌸 Lời nhắn từ Emotion Station:
“Phản hồi không phải luôn dễ nghe. Nhưng khi bạn học cách đón nhận nó như một người bạn – một người thành thật nhưng yêu thương – bạn sẽ tìm thấy trong đó những tia sáng dẫn lối để trưởng thành.”
✨ Thực hành: Nhật ký phản hồi – Gieo hạt chuyển hóa
Hãy thử viết về một phản hồi gần đây:
🌱 Tôi cảm thấy gì khi nghe phản hồi đó?
🌱 Phản ứng đầu tiên của tôi là gì?
🌱 Nếu chọn một phần giá trị từ phản hồi này, đó sẽ là gì?
🌱 Tôi muốn dùng phần này để thay đổi điều gì nhỏ trong cách hành xử của mình?
✨ Quà tặng từ Emotion Station
📖 Nhật ký hành trình 7 ngày làm bạn với Feedback
Comments