“Cái ôm chưa trọn vẹn” và 4 khái niệm tâm lý giúp bạn hiểu mình hơn
- Susan Phan
- May 31
- 3 min read
Trạm Lắng Nghe | Giải mã cảm xúc
Dẫn từ bài viết tại Trạm Lắng Nghe | Khi không thể yêu mẹ như cách mình muốn, có phải mình rất tệ?
“Tôi biết mẹ đã làm tốt nhất có thể, và tôi hiểu mẹ yêu tôi. Nhưng vì sao tôi vẫn thấy tổn thương? Vì sao tình yêu trong tôi cứ lạc hướng mỗi khi muốn đến gần mẹ?”
Sau khi đọc bài viết “Khi không thể yêu mẹ như cách mình mong muốn – có phải là mình rất tệ?” ở Góc Soi Chiếu, có lẽ trong bạn vẫn còn đâu đó một câu hỏi:
“Vì sao mình lại như vậy?”
“Làm sao để hiểu – mà không tự trách?”
“Cảm xúc đó có bình thường không?”
Trong bài này, Susan mời bạn cùng dừng lại để dịch ngôn ngữ của cảm xúc thành hiểu biết, qua 4 khái niệm tâm lý học sau:
1. 💔 Tình yêu bị che phủ bởi tổn thương
(🔎 Love obscured by pain)
Dù bạn biết rằng mình yêu mẹ, nhưng lại không thể hiện điều đó một cách tự nhiên – điều này không có nghĩa là tình yêu không tồn tại.
Nhiều nhà trị liệu (như Dr. Sue Johnson – EFT) gọi đây là hiện tượng tình yêu bị che phủ:
Khi ta từng tổn thương mà chưa được chữa lành, cảm xúc yêu thương sẽ bị chặn lại bởi lớp phòng vệ: giận, tủi thân, bất lực, lạnh nhạt.
👉 Nếu bạn từng thấy mình “khó gần” với người thân, đó có thể là tình yêu đang bị tạm thời che phủ – không mất đi.
2. 🌿 Trị liệu đứa trẻ bên trong
(🔎 Inner Child Work)
Có khi bạn không giận mẹ của hiện tại – mà bạn đang phản ứng thay cho đứa trẻ bên trong từng bị tổn thương.
Trong trị liệu nội tâm, “đứa trẻ bên trong” là phần cảm xúc non nớt, chưa được yêu thương đúng cách khi còn nhỏ.
Khi một người trưởng thành hành xử “quá mức” với những tình huống nhỏ – thường là do đứa trẻ bên trong đang lên tiếng.
👉 Nếu bạn thấy đau sâu chỉ vì mẹ không đón nhận cái ôm – có thể đó là “đứa trẻ trong bạn” đang khao khát được ôm lại, một lần, đúng lúc.
3. ⚖️ Xung đột đạo đức cảm xúc
(🔎 Moral-emotional dissonance)
“Tôi biết mẹ thương tôi, sao tôi vẫn thấy mình chưa đủ đầy?”
“Tôi hiểu, nhưng tôi vẫn thấy tổn thương…”
Khi lý trí nói rằng “bạn không nên buồn”, nhưng cảm xúc vẫn tồn tại – đó là xung đột đạo đức cảm xúc.
Sự dằn vặt này rất phổ biến ở những người có ý thức tự soi chiếu cao – vì họ luôn muốn “đúng mực”.
👉 Điều quan trọng là: cảm xúc không cần hợp lý, chỉ cần được lắng nghe một cách tử tế.
4. 🎭 Lý tưởng hóa đạo hiếu
(🔎 Filial Piety Idealization)
“Mình là con thì không được giận cha mẹ.”
“Mình mà thấy mẹ phiền là có lỗi.”
Đây là một niềm tin vô hình – hình thành từ văn hoá – rằng: một người con tốt thì luôn hiếu thảo, biết ơn, không phản kháng.
Nhưng lòng hiếu thực sự không đến từ sự phủ nhận cảm xúc, mà đến từ việc vẫn ở lại – ngay cả khi còn nhiều khúc mắc.
👉 Nếu bạn còn cảm thấy chưa thể yêu mẹ như mong muốn, đó không phải là bất hiếu – mà là một tình yêu đang trưởng thành trong thành thật.
🕊 Kết
Hiểu để không còn đánh giá chính mình.
Hiểu để gọi tên điều mình cảm – mà không vội xua đi.
Hiểu để mỗi bước trở về với cha mẹ – cũng là một bước trở về với chính mình.
Và nếu bạn muốn lắng nghe những “thì thầm” khác của tâm lý học – hãy tiếp tục cùng Susan trong các bài tiếp theo của chuyên mục Giải mã cảm xúc.
Vì có những điều – khi được hiểu đúng, sẽ không còn làm tim mình nặng nữa.
Nếu bạn đã lắng nghe, đã soi chiếu và thấy lòng mình thở chậm lại – mời bạn cùng Susan bước đến Trạm Ôm Ấp – nơi có những thực hành đơn giản để ôm lấy cảm xúc còn vướng, và chạm dần tới tình yêu – dù chưa trọn vẹn, nhưng rất thật.
Comments