Ngày tôi học cách dừng lại, để con tự tìm nhịp bước của mình
- Susan Phan
- Jun 12
- 5 min read
Updated: Nov 10
Chuyên mục: Nhật ký học làm mẹ tỉnh thức
Một khoảnh khắc nhỏ tại trạm chờ Tram sáng nay khiến tôi hiểu: tình yêu đôi khi là học cách không giúp con quá sớm.
Sáng nay, trong lúc ngồi trên tàu điện (Tram) đến nơi làm việc, tôi chứng kiến một khoảnh khắc nhỏ — nhưng lại khiến tôi lặng người thật lâu.
Một người phụ nữ lớn tuổi đang đứng bên lề trạm chờ.
Khi chiếc Tram sắp tới, bà giơ tay ra hiệu với người lái xe – tôi cứ ngỡ rằng bà sẽ là người bước lên.
Nhưng khi Tram dừng lại, bà vẫn đứng yên.
Bàn tay ấy tiếp tục vẫy nhẹ, như muốn nói:
“Hãy chờ một chút nữa nhé.”
Tôi thoáng bối rối – cho đến khi ngoái lại phía sau, tôi thấy một người phụ nữ trẻ đang hớt hải chạy tới.
Cô vừa kịp bước lên Tram, rồi xe tiếp tục lăn bánh.
Người phụ nữ lớn tuổi khi ấy chỉ mỉm cười nhẹ nhàng, rồi thong thả quay đi, tiếp tục buổi đi bộ thể dục buổi sáng của riêng mình.
Một khoảnh khắc nhỏ – một câu hỏi lớn
Câu chuyện ấy không liên quan gì đến con trai tôi.
Nhưng ngay trong khoảnh khắc đó, một suy nghĩ chợt khựng lại trong tôi:
“Có phải mình cũng đang giống người phụ nữ lớn tuổi ấy không? Luôn đứng chờ sẵn bên lề đường, để giơ tay dừng lại chuyến tàu cuộc đời cho con?”
Tôi tự hỏi:
Nếu tôi cứ luôn đứng đó – sẵn sàng “vẫy tay xin dừng” để con kịp bước lên –
liệu điều đó có thực sự tốt không?
Hay tôi đang vô tình làm thay con điều mà lẽ ra con cần tự trải nghiệm: "trễ một chuyến tàu",
để biết cách chủ động hơn cho những chuyến sau?
Bài học từ chính những lần vội vã của mình
Cảnh tượng sáng nay gợi tôi nhớ lại những năm tháng trước,
khi tôi cũng từng hớt hải chạy đuổi theo Tram mỗi sáng.
Tôi từng nơm nớp sợ muộn giờ, vừa chạy vừa cầu mong người lái sẽ nhìn thấy mà dừng lại thêm vài giây.
Và có lần, tôi suýt ngã nhào ngay trước mũi Tram chỉ vì chạy quá vội.
Khoảnh khắc đó khiến tim tôi đập thình thịch –
và cũng chính lúc ấy, tôi nhận ra một bài học rất giản dị:
“Chỉ cần ra khỏi nhà sớm hơn 5 phút, mình đã không cần phải vội vàng như thế.”
Từ hôm ấy, tôi bắt đầu học cách chậm lại.
Vẫn có những buổi sáng tôi thấy Tram rời bến ngay trước mắt,
nhưng tôi không còn chạy theo nữa.
Tôi chấp nhận đợi chuyến sau,
tận hưởng gió sớm, ánh nắng dịu, và cả sự tĩnh lặng hiếm hoi giữa thành phố đang thức dậy.
Tôi học cách điều chỉnh lại lịch sinh hoạt,
để cuộc sống của mình có thêm khoảng thở – thay vì chạy đua với thời gian.
Góc nhìn tỉnh thức: Khi ta tưởng mình đang “giúp”
Khi nhớ lại hình ảnh người phụ nữ lớn tuổi sáng nay,
một phần trong tôi cảm thấy xúc động,
nhưng một phần khác lại thấy day dứt.
Có thể bà nghĩ rằng mình vừa làm một việc tốt –và quả thật, đó là một cử chỉ tử tế.
Nhưng nếu nhìn sâu hơn, tôi chợt tự hỏi:
“Điều tốt ấy có thật sự giúp người trẻ kia trưởng thành hơn không?”
Câu hỏi đó khiến tôi liên tưởng đến mối quan hệ của mình với con.
Là mẹ, tôi cũng từng “vẫy tay xin dừng Tram” cho con rất nhiều lần.
Tôi giúp con nói với thầy cô khi con quên bài,
tôi nhắc con từng chi tiết nhỏ để con không mắc lỗi,
tôi cố gắng dọn đường để con không bị va vấp.
Và tôi gọi đó là tình yêu.
Nhưng nếu nhìn sâu, đó còn là nỗi sợ –
nỗi sợ con vấp ngã, nỗi sợ con tổn thương, nỗi sợ con không đủ mạnh mẽ để đuổi kịp cuộc đời.
Góc nhìn tâm lý: Sự khác biệt giữa yêu thương và kiểm soát
Theo thuyết phát triển tự chủ (Autonomy Development Theory),
sự trưởng thành của một đứa trẻ không đến từ việc được che chở,
mà từ cảm giác được tin tưởng và được quyền thử – dù có thất bại.
Khi cha mẹ “làm giúp”, não bộ của trẻ không cần hoạt động vùng chịu trách nhiệm cho ra quyết định và xử lý hậu quả (prefrontal cortex).
Vì thế, trẻ sẽ khó phát triển năng lực tự chủ, và dễ hình thành niềm tin ngầm rằng:
“Sẽ luôn có người khác lo giúp mình.”
Cũng giống như người phụ nữ trẻ sáng nay –
nếu Tram không được ai đó “vẫy dừng”,
có lẽ cô sẽ học được cách quản lý thời gian,
học cách chuẩn bị sớm hơn,
hoặc ít nhất, học được bài học của sự trễ hẹn.
Và bài học đó – dù nhỏ – sẽ theo cô suốt đời.
Quay về với vai trò làm mẹ
Khi nghĩ về con, tôi chợt mỉm cười.
Tôi biết rằng, sẽ có những chuyến tàu con đến trễ,
sẽ có lúc con vấp ngã,
và có những ngày con sẽ bỏ lỡ cơ hội chỉ vì chưa chuẩn bị kịp.
Nhưng nếu tôi cứ đứng bên lề mà giơ tay xin dừng chuyến tàu cho con,
thì con sẽ chẳng bao giờ biết cảm giác “chạy kịp chính nhờ nỗ lực của mình.”
Có thể, tôi vẫn sẽ nhói tim khi thấy con hụt hơi,
nhưng tôi muốn học cách tin rằng con sẽ tự tìm ra nhịp của riêng mình.
Góc thực hành tỉnh thức cho cha mẹ
Nếu bạn – giống như tôi – từng “đứng chờ ở trạm” cho con,
hãy thử hôm nay lùi lại một bước và quan sát:
Khi con gặp khó, đừng vội giúp – hãy hỏi:
“Con muốn mẹ giúp không, hay con muốn tự thử trước?”
Khi con đến trễ, thay vì trách, hãy hỏi:
“Con nghĩ mình có thể làm gì khác đi lần sau để không phải vội như vậy?”
Khi con thất bại, hãy nói:
“Mẹ tin là con sẽ rút ra điều gì đó từ chuyện này.”
Đôi khi, chỉ cần một khoảng tin tưởng nhỏ,
con sẽ tìm thấy sức mạnh rất lớn bên trong mình.
“Làm mẹ tỉnh thức không phải là luôn đi trước con một bước, mà là học cách đứng đúng khoảng cách – đủ gần để yêu thương, đủ xa để con tự đi. Bởi vì, nếu ta cứ giơ tay dừng chuyến tàu giúp con mãi, con sẽ chẳng bao giờ biết rằng chính đôi chân của con – mới là tấm vé để bước lên hành trình của riêng mình."
🚋 Ghi chú nhỏ:
“Tram” là tàu điện chạy trên mặt đất – một phương tiện giao thông công cộng phổ biến ở Melbourne.
Comments